«Και μόνο απού ’σαι απ’ την Κριτσά παράδοση μυρίζεις, τιμή και αξιοπρέπεια και ήθος ξεχειλίζεις».
«Με το σκοπό τση λύρας σου την Κρήτη σεργιανίζεις και μερακλήδικες ψυχές με κοντυλιές γλεντίζεις».
Αυτές οι δύο μαντινάδες που σκάρωσαν τα μέλη του Δ.Σ. του Πολιτιστικού Μορφωτικού Αναπτυξιακού Συλλόγου Κριτσάς εμπερικλείουν όλα τα συναισθήματα, τα ηχοχρώματα, τις εικόνες και τις θύμησες που αναβλύζει η νέα δισκογραφική δουλειά του λυράρη και μουσικοδασκάλου Δημήτρη Σγουρού.
Με έμπνευση από το παρελθόν και στήριγμα τη βαθιά παράδοση του τόπου και με βλέμμα αταλάντευτα στραμμένο στη συνέχιση της δημιουργικής πραγματικότητας και στη μεταφορά των πολιτιστικών τοποσήμων στο παρόν και στην προσεκτική και με σεβασμό διαιώνιση στο μέλλον, το νέο CD του γνωστού Κριτσώτη μουσικού που από σήμερα θα ξεκινήσει να κυκλοφορεί έχει τον τίτλο «Χοροστάσι». Όπως εκείνα τα γλέντια, τα μικρά και λιτά στην όψη μεν, μεγάλα στο κέφι και στον κοινωνικό πυρήνα που δημιουργούσαν δε, που στήνονταν στα καφενεία του χωριού.
Απ’ το άνοιγμα του Τριωδίου ίσαμε την Καθαρά Δευτέρα, σε όλα τα καφενεδάκια της Κριτσάς, απ’ τον Παλαίμυλο και τις Κουκίστρες μέχρι τα Περγιολίκια, το Χριστό και την Πλατεία, στελιώνονταν χοροί, με νέες και νέους να χορεύουν, να τραγουδούν, να διασκεδάζουν, να ονειρεύονται, να ερωτεύονται. Αλλά και με μεγαλύτερους σε ηλικία να είναι εκεί και να καμαρώνουν τα νιάτα. Και με έναν λυράρη και έναν βιολάτορα πάντοτε παρόντες να δίνουν το ρυθμό. Και να σέρνουν το χοροστάσι.
Οι σχετικές ιστορίες που ξέρει ή έχει ακούσει ο Δημήτρης Σγουρός δεν είναι και λίγες. Και δεν ήθελε και πολύ για να ξεκινήσει να τις καταγράφει. Και στη συνέχεια να τις μεταφέρει στους αθέατους πλην μαγευτικούς κόσμους της Κρητικής μουσικής παράδοσης.
«Και ο δικός μου παππούς, ο Αλέξανδρος, είχε κάνει χοροστάσια. Και τώρα ήρθε η ώρα να κάνουμε κι εμείς το δικό μας. Έχω ακούσει τόσες ιστορίες γι’ αυτά και έτσι πήρα και την αφορμή» λέει στην ΑΝΑΤΟΛΗ ο Δημήτρης Σγουρός. Που μέσα από τη δουλειά αυτή παρουσιάζει δέκα τραγούδια, όλα με τη δική του μουσική. Με τον ίδιο πάντα στη λύρα και με τους βασικούς τα τελευταία χρόνια συνεργάτες του Δημήτρη Σιδερή και Μανόλη Πάγκαλο να τον συνοδεύουν στο λαούτο, ενώ στην όλη προσπάθεια συνδράμουν και γνωστοί μουσικοί όπως ο Γιώργης Ζαχαριουδάκης στην ασκομαντούρα, ο Μιχάλης Κονταξάκης στο μαντολίνο και ο Γιάννης Λουκάκης στο νταουλάκι.

Αληθινές ιστορίες
Στο ένθετο που συνοδεύει τον δίσκο εμπεριέχονται όλες εκείνες οι αληθινές ιστορίες και τα πραγματικά περιστατικά που ο Δ. Σγουρός έχει ακούσει στη διάρκεια της ζωής του στο χωριό. Τις μεταφέρει στο χαρτί με τρόπο ξεχωριστό και σε τόνο βιωματικά συναισθηματικό αναδεικνύοντας τη σημασία τους «ως ένας μηχανισμός που διατηρούσε την παράδοση. Σημασία μεγάλη, καθώς λόγος, μουσική και χορός ήταν ως ένα αδιάσπαστο σύνολο, μια αδιάσπαστη ενότητα, όπου οι νέοι κοινωνικοποιούνταν σιγά-σιγά με το βίωμα. Παίρνοντας κι αυτό που λέμε “παράδοση”, συνεχίζοντας το και αυτοί». Ο τρόπος δε που καταγράφονται και ξετυλίγονται οι ιστορίες, προδιαθέτουν τον ακροατή γι’ αυτό που πρόκειται μέσα σε λίγα λεπτά να ακούσει στο δίσκο.
Αναφέρονται, επίσης, οι ξακουστοί Κριτσώτες οργανοπαίχτες που έπαιζαν στα χοροστάσια.
Όπως λέει ο καλλιτέχνης, δεν είναι εύκολο όλα αυτά τα τραγούδια του γλεντιού να μεταφερθούν και να αποδοθούν μουσικά στο πνεύμα της παραδοσιακής Κρητικής μελοποιίας. «Όταν μαθητεύσεις για χρόνια και με συνέπεια σε αυτό το είδος, μπορείς μετά κι εσύ να δημιουργήσεις. Θέλει δουλειά όμως αυτό, δεν είναι τόσο εύκολο. Ελπίζω ότι είμαστε μέσα στο πλαίσιο. Κι αυτό θα το δείξει ο χρόνος» σημειώνει.
Η παραγωγή του CD υπογράφεται από την Περιφέρεια Κρήτης, η έκδοση από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κριτσάς, με τη χορηγία και της κάβας ποτών του Γιάννη Τζιρή. «Της Κριτσάς της παράδοσης, του πολιτισμού και των γραμμάτων» που όπως γράφουν στο ένθετο του δίσκου τα μέλη του Συλλόγου «είναι υπερήφανη ξανά για τον λυράρη της, το Δημήτρη Σγουρό».
Η συγκεκριμένη αποτελεί την τέταρτη προσωπική δισκογραφική δουλειά του Κριτσώτη λυράρη, μετά τα: «Σα εκ των σων» με σκοπούς και τραγούδια της Ανατολικής Κρήτης, «Αραιά και πού» με παλιά και προσωπικά του τραγούδια, «Σκοποί και τραγούδια της Κρήτης» με παλαιά βυζαντινά τραγούδια από το αρχείο του Παύλου Βλαστού.
Όπως λέει ο καλλιτέχνης, ενδεχόμενα το CD αυτό να είναι το «Χοροστάσι 1» καθώς υπάρχουν σκέψεις αλλά και διάθεση για να ακολουθήσει στο μέλλον και η δεύτερη ανάλογη δισκογραφική προσπάθεια.
Και όπως γράφουν και στο απάνθισμά τους στο ένθετο τα μέλη του Πολιτιστικού Συλλόγου Κριτσάς: «Οι παππουδογιαγιάδες μας, μας έλεγαν και μας μάθαιναν για την Κριτσά πως “έχει πολλά χαρίσματα μα ένα θυμούμαι μόνο, δεκάξε χοροστάσια στέναμε σ’ ένα χρόνο”».

ΝΙΚΟΣ ΣΓΟΥΡΟΣ

ΤΙΤΛΟΙ
1 ΤΟΥ ΚΛΕΦΤΗ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
2 ΤΟΥ ΚΑΘΑΡΟΥ
3 ΓΙΑΣΕΜΙ
4 ΤΟ ΛΥΧΝΑΡΙ
5 ΚΑΦΕΝΕΣ
6 ΛΑΜΠΑΔΑ
7 ΟΛΗΜΕΡΙΣ ΚΙ ΟΛΗΝΥΧΤΙΣ
8 ΚΡΙΜΑ
9 ΘΑΛΑΣΣΑ
10 ΚΡΙΤΣΩΤΙΚΟΣ ΠΗΔΗΧΤΟΣ ΧΟΡΟΣ